Blockchain teknolojisi özellikle finans alanında bir devrim gerçekleştiriyor. Sistemin merkeziyetsiz olması, işlem ücretlerinin çok düşük olması, işlemlerin herkese açık ve şeffaf olması, işlemlerin geri alınamaması gibi temel özellikleri ile giderek daha çok insanın dikkatini çekiyor.
Teknolojideki bu değişimle birlikte mevcut yasal düzenlemeler da yetersiz kalmaktadır. Kripto paraların dijital dünyada kullanım alanı gittikçe yaygınlaşıyor. Güney Amerika’da küçük bir ülke olan El Salvador hariç, kripto paralar devletler tarafından resmi/yasal bir ödeme aracı olarak kabul edilmemektedir.
Kripto paralar günümüzde akdedilen uluslararası ticaret sözleşmelerinde ödeme yöntemleri arasına dahil ediliyor olmalarına karşılık, 16.04.2021 tarihli ve 31456 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik (“Yönetmelik”) ile Türk hukukunda kripto varlıklar ilk kez tanımlanarak ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılamayacağına ilişkin düzenlemeler getirilmiştir.
Bununla birlikte Türkiye’de kripto varlıklara yönelik yeni bir yasa tasarısı hazırlanmaya başlandı. Bu yeni yasa tasarısı ile birlikte Türkiye’de coin/token üretmek amacıyla şirket yapılanmaları yada buna yönelik her girişimin devlet kontrolünde faaliyet göstermesi sağlanacak.
Şirketler(start-up) blockchain teknolojisini kullanarak “kitlesel fon toplama” faaliyetleri yapmaya başladılar. Ve bu fon toplama yöntemi giderek yaygınlaşıyor. Bu fon toplama sürecinden çok kısaca bahsetmek gerekirse:
Kişiler/şirketler projelerini hayata geçirmek için fon toplamayı amaçlıyorlar. Projeleri adına bir token çıkarıyorlar. Sonrasında bu tokenin satışını yaparak fon topluyorlar. Bu tokenler DEXs(merkezi olmayan kripto para borsaları) veya CEXs(merkezi kripto para borsaları) lerde işleme açılarak, alım satımı yapılabilmektedir. Bu fonlar şirketin websitesi aracılığı ile toplanabildiği gibi farklı platformlar aracılığı ile de toplanabiliyor.
Ancak bu süreçlerde güvenilirlik, şeffaflık ve yasal altyapı bakımından birçok eksiklikler doğabilmektedir. Bunlarla birlikte bir şirketin kurulma aşamasından kripto para projelerine kadar ki tüm süreçlerde hem proje sahipleri için hem de yatırım yapacak olan gerçek yada tüzel kişiler için hukuksal destek kaçınılmazdır.
Bu süreçler de hukuksal açıdan dikkat edilmesi gereken bazı önemli birkaç noktaya değinirsek ;
- Yazılım sözleşmeleri: Bu sözleşmeler firma dışı yazılımcı hizmeti satın alınırken kullanılır. Bu sözleşmeler dikkatlice yapılmazsa muhtemel sorunlarla karşılaşılabilir. Fikir ve Sanat Kanunu Gereğince, iş sözleşmesi yoksa, sözleşmeden anlaşılmıyorsa eğer bu alt yazılımcılar projenin sahibi olabilirler.
- Proje ortaklığı: Ortaklığın sözleşmeler ile net bir şekilde belirlenmesi gerekir. Paylar, yönetim ve karar alma mekanizmaları iyi bir şekilde belirlenmelidir. Aksi halde şirket ciddi problemler ile karşılaşabilir.
- Bir diğer konu ise KVKK(Kişisel Verileri Koruma Kanunu). Veri işleyen herkesin uygulamak zorunda olduğu bir kanun. Bu konu sadece KVKK ile sınırlı değil. Türkiye’deki şirketler, Avrupa’daki yerleşiklerin bilgilerini işliyorlarsa GDPR uygulamak zorundalar.
- 2017 de Sermaye Piyasasında yasal düzenleme yapılarak “Yeni Kitle Fonlama Mevzuatı” çıkarıldı. Bu kapsamda şirketlerin coin-token satarak fon toplaması (ICO, IDO) hakkında bir düzenleme getirildi.